Irak. Dk. MARGARITA MARTÍNEZ ESCAMILLA

Europar Batasunaren jardunbide desegokia immigrazioaren eta asiloaren gaietan

Irak. Dk. JOSÉ MARTÍN Y PÉREZ DE NANCLARES
Immigrazioaren eta asiloaren gaietan Europar Batasunak gauzatzen duen jardunbide desegokia aztertzea da hizlariaren asmoa. Ildo horretan, jardunbide horren ahulezia nagusiak zehaztuko ditu. Europar Batasuna eratzeko itunen arabera, Batasuneko erakundeek estatuekin partekatzen dute immigrazioaren eta asiloaren gaietan politika komuna abian jartzeko eskumena (EBFTaren 77-80 art.). Baina, orain arte Europak bideratutako ekintzak aztertuta, ikusi da Batasunaren esku-hartzea ez dela nahikoa izan. Era berean, agerian gelditu da segurtasuna lehenetsi dela askatasunaren eta justiziaren aldean, nahiz eta Askatasunaren, Segurtasunaren eta Justiziaren Eremua esaten zaion horren eraketan 3 alderdien arteko oreka eta banaezintasuna beharrezkoak izan. Zalantzan jarri da, halaber, Europako integrazio-prozesuaren oinarri diren balioak eta printzipioak benetan bete ote diren ere. Bereziki erreparatuko zaio Batasunaren kanpo-ekintzako tresna batzuen analisiari. Tresna edo baliabide horietako bat da 2016an Turkiarekin hitzartutako ituna. Ikuspegi juridikotik zalantzan jarri da tresna horiek bateragarriak ote diren EBk eta Estatu kide guztiek onartutako nazioarteko betebehar juridikoekin, Errefuxiatuen Estatutuari buruzko 1951ko Genevako Konbentziotik eratorritakoekin, esaterako. Zalantza juridikoak sortu dira, halaber, Mediterraneoan izaten ari diren gertakari kezkagarrien inguruan, bat ote datozen Nazioarteko Itsas Zuzenbideko arauekin, itsaso-salbamenduari eta naufragoak laguntzeari buruzkoekin, kasu.

Giza eskubideak “hegoaldeko mugan”

Irak. Dk. MARGARITA MARTÍNEZ ESCAMILLA
Migratzaile eta errefuxiatuei gaur egun ematen diegun tratua gure demokraziaren eta Zuzenbide Estatuaren kalitatea eta garbitasuna neurtzeko probarik onenetako bat baldi bada, gure mugetara begiratzeak beldurrez bete behar gaitu. Estatuek, migrazio irregularra kudeatzen dutenean, migratzaileen eskubideak ikaragarri mugatzen dituzten arauen babespean jarduten dute. Beste kasu batzuetan, bete eta bermatu behar dituzten arauak hausten dituzte, eta giza eskubideak urratzen. Horren adibide garbia dira gure ”Hegoaldeko Mugan” (Ceutan eta Melillan) azken urteotan izandako “bat-bateko itzulketak”. Giza Eskubideen Europar Auzitegiaren epai batek, 2017ko urriaren 3koak (Espainiaren aurkako ND eta NT gaia), Europar Hitzarmenaren kontrakotzat jo zituen jardunbide horiek. Halere, gobernu sozialistak eutsi egin dio aurreko gobernuak epai horren kontra Areto Nagusira jotzeko eskaerari. Lapurpen hau idatzi dudanean, epai hori, migratzaile eta errefuxiatuen giza eskubideetarako funtsezkoa, ez zen irmoa. Bitartean, Espainiako Erresumak eta Marokoko Erresumak 1992an sinaturiko Berronartze Akordioa nola aplikatzen den ere ikusi dugu. Orain arte, ondoko herrialdearen oposizioa zela eta, gauzatu gabe zegoen akordio hori. Eta, akordioaren aplikazioa normalizatuz gero, giza eskubideen ikuspegitik oso agertoki eztabaidagarria zabalduko litzateke. Arrazoi franko daude ibilian dauden pertsonen eskubideen eraginkortasuna zalantzan jartzeko. Izan ere, estatuek berek eskubide horiek babesteko interesik ez dute eta, gainera, eskubideak gauzatzeko bete beharreko baldintza pertsona horiek jada lurraldean egotea da. Hortaz, mugak gotortzea lehen mailako helburu bilakatu da. “Europa gotorlekua” esamoldea ez da metafora hutsa, errealitate odoltsua baizik, Mediterraneoa munduko hilerririk handiena bihurtu duen errealitatea, hain zuzen.